°1959

 

Hagelander

 

Orthodox is de schilderwijze van Rik Daems, althans vergeleken bij de traditionele aanpak, alleminst.  In plaats van het doek op een ezel te stellen, legt hij het vlak op de grond.  In plaats van penseel, borstel en uitsmeermes te gebruiken, giet hij liever verf rechtstreeks uit op het doek (Amerikaan Pollock, die hierdoor beroemd is geworden, noemde dit de “Dripping” methode).  Liever dan het zuiver visueel uitzicht van mensen en voorwerpen grafisch trachten weer te geven, peilt hij naar het innerlijke en verkiest hij het er een volledig subjectief geïnterpreteerde “imago” van te geven (hetgeen toch de meest geldige manier is om van iemand of iets een portret te maken).Rik Daems geeft er niet om beelden of nabootsingen, afbeeldingen of zelfs verbeeldingen voort te brengen.  Aan omlijningen of figuren of voorwerpen heeft hij niets.  Hij gaat de kleuren rechtstreeks te lijf, niet om ze te onderwerpen of ze te overmeesteren, wel om ze tot medeverantwoordelijken en medeplichtigen te maken.  hij laat ze hun vrije gang gaan, maar orkestreert hun autonome uitlooplust, hun neiging tot samensmelting, hun overstromingsdrift.  Hij zorgt er voor dat geel, rood en blauw streng zuiver en heil blijven.  Ze mogen door en over mekaar lopen, maar niet ineen!  Als helle, glanzende gestolde lavaspelingen slingeren ze over het doek, zich rekkend ofkolkend, in toetsen of slierten, in spitsen of krullen.  Maar de hand des meester toomt de oriëntering van bepaalde bewegingen, brengt meer rust aan in enkele gebieden aandoeningen, herinneringen, beschouwingen en losse bedenkingen. 
Maar in dit volledig abstracte landschap, dit uit vloeiende stippels en strepen is samengesteld, worden overwacht en op paradoxaal directe wijze, uiterst concrete gebruiksvoorwerpen opgenomen en ingelast : een tennisracket, de overdelen van een afgedankte computer, oude verfkwasten en  deksels van blikken of dozen…  Een versleten maar herinneringswekkende realiteit dringt aldus in een totaal non-figuratieve wereld binnen en wordt erin geïntegreerd doordat de verf zo overspoelt.  Een binding wordt teweeggebracht tussen deze alledaagse objecten die op het punt stonden weggeworpen te worden en die plotseling een nieuw bestaan verwerven, halverwege tussen hun ware, maar afgedane identiteit en een poëtische , zuiver plastische aanwezigheid.
Wim Toebosch